دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

در تعریف عشق(اثر شعله نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
 نبودى عشق اگر عالم نبودى                       دد و دام و بنى‏ آدم نبودى نبودى عشق بلبل گر عنان پیچ                   نبود از خوبى گل داستان هیچ نبود ار سوزش پروانه در شمع                    کجا بودى نشان از خوبى جمع نگشتى شهره گر مجنون در ایام                 کس از لیلى نبردى در جهان نام ز وامق گر نبودى شور و غوغا                     شدى در دلبرى کى شهره عذرا ز کوه بیستون فرهاد مسکین                        نهاده تا قیامت نام شیرین همه سرمایه ایجاد عشق است                  جهان را غایت بنیاد...

شرح احوال سید یوسف حسینى نیریزى
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » سید یوسف حسینی نیریزی(فرزند سید نورالدین) »
سید یوسف حسینی نی‌ریزی، فرزند سید نورالدین حسینی، از ساداتِ خاندانِ سید جلال‌الدین عبدالله و از نوادگانِ سید قطب‌الدین محمد نی‌ریزی که در سده سیزده و اوایل سده چهارده هجری قمری می‌زیسته است. او از خوشنویسان و دانشمندانِ عصر خود و برادرِ کوچک‌تر میر شهاب‌الدین نی‌ریزی بود. سید یوسف در نی‌ریز در خانواده‌ای اهل علم و هنر و عرفان دیده به جهان گشود و پس از کسب تحصیلات مقدماتی، برای تکمیل اندوخته‌های خود رهسپار شیراز شد و در مدرسه حکیم به فراگیری...

شرح احوال و زندگانى ابوالعباس فضل بن حاتم نیریزى
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز »
 ابوالعباس فضل بن حاتم نی‌ریزی، ستاره‌شناس و ریاضیدان نامدار ایرانی که در سده سوم و اوایل سده چهارم هجری قمری می‌زیسته است. مستشرقان به لاتینی او را آناریتیوس نامیده‌اند. این دانشمند بزرگ، آثار متعدّد و مهمی در ریاضیات و ستاره‌شناسی از خود بر جای گذاشته امّا باوجوداین، دانسته‌های ما درباره شرح احوال و زندگانی او بسیار اندک است.  او درنی‌ریزی ولادت یافت. تاریخ تولّد وی دانسته نیست، امّا با توجه به شرح احوال و تاریخ وفاتش می‌بایست در نیمه اول سده سوم...

مدیحه‌ در مورد خانم نزهت الملوک نی‌ریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » آثار شهاب نیریزی » قصاید »
 این شعر بخشی از مقاله مریم سلطان؛ نزهت الملوک است. دکتر مختار کمیلی متن آن را از روی رونوشت مرحوم سید حسن فقیه، تصحیح نموده است. شماره‌های پانوشت ۱-۴ مربوط به متن مقاله بوده و در همان‌جا آمده‌اند. مدیحه‌ای از مرحوم شیخ‌الاسلام سید اشرف نی‌ریزی از [ظ: در مورد] سرکار علیه خانم نزهت الملوک نی‌ریزی حضرت نزهت‌الملوک (۵) ای رشک ماه و آفتاب آفتاب و ماه رفت از رأی و رؤیت در حجاب در حریم احترامت، لنگ پای آسمان در خیام احتشامت، بسته چشم آفتاب ماهِ...

سیدجواد نی‌ریزی مدرس اسفار صدرالمتألهین *
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید جواد نیریزی(فرزند سید علی رضا) »
 مرحوم آقا سید جواد نی ریزی، یکی از مشاهیر بزرگ و فلاسفه عصر خود بود. آقا سید جواد نی‌ریزی پسر میرزا علی‌رضا پسر سید مسیح نی‌ریزی پسر سید نعیم بود. وی از نظر علمی قوی بوده است. ایشان مدرس اسفار صدرالمتألهین شیرازی بوده که بالاترین کتاب در حکمت متعالیه است. شیرازی بعد از فلاسفه‌ی مشاء و فلاسفه اشراق این‌ها را در هم ادغام کرده و حکمت متعالیه را به وجود آورده و حدود 400 سال است که این...

شرح حال ساکت نیریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » ساکت نیریزی »
     نام وى محمدابراهیم، فرزند محمد شریف ،متخلص به ساکت، از دانشمندان، شاعران و خوش‌‌نویسان فارس در سده13-14 ه .ق. بود. او را «میرزا ابراهیم» نیز خوانده‌‌اند . ساکت خود در مقدمه دبستان‌‌الفرصه از خویشتن با عنوان «محمدابراهیم بن محمد الشریف» و نیز در پایان مقدمه ،«حاج میرزاابراهیم » یاد کرده است . همچنان که او خود گفته است، اصلاً شیرازى بود و در نیریز ولادت یافت .     با توجه به گفته مؤلّف تذکره شعاعیه - تألیف در...

حکیم محمد کاظم نی‌ریزی
دانشنامه مشاهیر » پزشکان و دانشمندان نی ریز »
  این نوشته برگرفته از مقاله طب نی‌ریز در گذر تاریخ است. حکیم محمدکاظم نی‌ریزی از پزشکان سرشناس و نامی قرن سیزدهم هجری است. وی در نی‌ریز دیده به جهان گشود و تحصیلات مقدماتی را در زادگاه خود فراگرفت و جهت کسب معلومات بیشتر به سیر و سیاحت پرداخت و در شهرهای بزرگ آن روز در محضر اساتید زمان، مشغول به تحصیل شد و از هر مصاحبتی نکته‌ای آموخت و از هر گلستانی گلی چید و از هر خرمنی خوشه‌ای برداشت. او...

تاریخ بنای باغ و عمارت مزرعه حسن آباد نیریز(شهاب نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » آثار شهاب نیریزی » قصاید »
به عهد شه نامور ناصرالدین                      خدیو فلک کاخ ناهید هندو   شه بهمن اورنگ وبهرام صولت                     منوچهر چهر و فریبرز بازو به بزم کیومرث و رزم سکندر                   به عزم فلاطون و حزم ارسطو    قَدَر هم عنائى  که هنگام هیجا                   زند با قضاپنجه هر دم به نیرو  نه باسهم او...

متن و شرح مسمط بهاریه در مدح امام زمان (عج)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شهاب نیریزی » آثار شهاب نیریزی » قصاید »
این نوشته، بخش چهارم از مقاله‌‌ی "خطاطان نیریز، از صفویه تا قاجار" به قلم  "محمد امیر جلالی (دانشجوی دورهٔ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران)" است. برای حفظ امانت‌داری، متن مقاله عیناً ذکر شده است اما به دلیل تنظیم حجم صفحات، مقاله به ۴ قسمت تقطیع شده است. بخش های دیگر این مقاله را اینجاها بیابید: بخش نخست، بخش دوم، بخش سوم و بخش چهارم.       ... برای آشنایی خوانندگان با نمونه‌ای از سروده‌های شهاب و نشان دادن چیرگی او در امر شاعری،...

ماده وفات خانم نزهت الملوک
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی » آثار عمان نیریزی »
 این شعر بخشی از مقاله مریم سلطان؛ نزهت الملوک است. شماره های پانوشت 1-31 مربوط به متن مقاله بوده و در همان جا آمده اند.    عمان نی‌ریزی شاعر ماده تاریخ زیر را در وفات پاک‌دخت فتحعلی‌خان، نزهت الملوک نیریزی سروده است:  هُو تاریخ وفات علیا مخدّره‌خانم نزهت‌الملوک طَیّبَ‌ا... مضجَعها چون خانم نزهت‌الملوک آنک(32) بُد بانوی بانوان دنیا با پاکی طینت و عقیدت شد راهسپار ملک عُقبی اوّل به طواف خانه حق احرام ببست و شد به بطحا از بعد اداء امر واجب شد زائر عارج او ادنی(33) هم باقر و مجتبی و...